Wat gaan bedrijven en overheden straks nu echt doen met 5G? Verwachten we er niet te veel van? Hoe kunnen organisaties zich hier nu het beste op voorbereiden, om straks optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden? Vragen die steeds vaker gesteld worden rondom de volgende generatie mobiele communicatie. Hoewel de discussie nu vooral nog gaat over zaken als frequentieveilingen en aantal antennes, geven recente ontwikkelingen in Nederland, Duitsland en het nieuwe rapport van Gartner een goede indicatie waar het straks naar toe gaat.
Gartner meldt in zijn rapport ‘5G, A Catalyst for innovation’ dat met name bedrijven met grote bedrijfslocaties, zoals industriële omgevingen, als eerste de vruchten van 5G gaan plukken. Denk bijvoorbeeld aan transportsystemen zonder bestuurder (AVG’s), robots en de interactie van mens en machine via Artificial Intelligence en Virtual Reality. Typisch toepassingen die alleen werken met zeer krachtige radiotechnologie.
In ditzelfde rapport wordt de introductie van 5G in verband gebracht met een drietal ontwikkelingen, waaronder edge computing en de ontwikkeling van private netwerken. Het grootste voordeel van 5G ten opzichte van 4G in de grootzakelijke markt is echter 'netwerk slicing'. Deze techniek biedt de mogelijkheid om virtuele (deel)netwerken te creëren, ieder met zijn eigen functionaliteit. Zo kan een fabriek, groot distributiecentrum, maar ook belangrijke locaties zoals Schiphol of de Rotterdamse haven een apart virtueel netwerk aanbieden voor de productie, supply chain, medewerkers en ook eventuele bezoekers. Kritische en minder kritische processen of datastromen kunnen daarbij op basis van securityeisen van elkaar worden gescheiden.
Daarnaast kent 5G significant betere prestaties dan 4G of wifi, zoals de aanzienlijk verbeterde latency (vertraging tussen het zenden en ontvangen). Door 5G, in combinatie met ‘edge’, kunnen honderdduizenden apparaten, machines, sensoren, camera’s en robots worden aangesloten op het netwerk. Dit maakt beheer en reparatie van apparatuur op afstand mogelijk en stelt machines in staat om autonoom te functioneren door snelle onderlinge informatie-uitwisseling. Deze prestaties zijn nodig om beweging van robots tot op de milliseconde te kunnen aansturen. Of denk aan “Time Sensitive Networking”, gebruikt voor efficiënte synchronisatie van machines of real time communicatie van sensoren over honderden meters.
Automotive in de volgende versnelling
Dat de industrie 5G-toepassingen als eerste inzet, is bij onze oosterburen al te zien. In Duitsland is het bedrijfsleven en overheid sinds 2011 onder de term Industry 4.0, waar Deutsche Telekom – onze moederorganisatie – een van de trekkers is, hard bezig om de digitale transformatie van hun industriële sector te versnellen. Voor de Duitse automotive industrie is de flexibilisering en verbetering van de productie – van lineair naar modulair – bijvoorbeeld een belangrijke doelstelling. Men is hier al een heel eind op weg om automatisering, communicatietechnologie, software ontwikkeling, virtualisatie, data analyse en elektronica in een real-time omgeving samen te laten werken. In zo’n omgeving bestaande uit cloud, big data, IoT en AI, gaat 5G voor een versnelling zorgen.
Nieuwe Kansen voor de digitale fabriek van osram
Bedrijven met grootschalige productie doen er dus verstandig aan om zich te verdiepen in wat 5G gaat brengen. Maar ook hier geldt, zie 5G vooral als een katalysator en verdere intensivering van de digitaliseringstrategie, niet als de haarlemmerolie of alleen als een sneller netwerk. Een hightech onderneming zoals lichtfabrikant Osram is een lichtend voorbeeld van ‘digitaal’ denken. Het heeft de afgelopen jaren al het nodige uit Industry 4.0 geïmplementeerd. Zij transformeren van de huidige lijnproductie waarin producten stap voor stap worden geassembleerd, naar een modulaire productie, waarbij het vooral draait om kleinere series sneller en op een efficiënte en veilige manier naar de klant te krijgen. Met 5G Campus van T-Systems als backbone komt de digitale fabriek waar alles samenwerkt in één organisatie-eenheid steeds dichterbij: IT-productie, Industrie 4.0, lean, machinebouw en productieconcepten. Zo maakt Osram gebuik van VR-brillen voor onderhoud op afstand waarbij medewerkers op de vloer ondersteuning krijgen van specialisten in de Verenigde Staten. De enorme hoeveelheden data die in een smart factory worden gegeneerd, is bij uitstek geschikt voor “predictive maintenance” op basis van AI toepassingen. Zo worden ongeziene problemen eerder gesignaleerd en niet alleen productie-uitval maar ook afval gereduceerd. Voor dit alles; AI, een hogere datatransmissie en de vele nieuwe applicaties is een hogere rekenkracht en netwerksnelheden nodig, die 5G biedt.
Een veiligere en schonere haven van hamburg
Een ander mooi voorbeeld van network slicing is het 5G-project MoNarch in de haven van Hamburg. Dit project is een blauwdruk voor hoe complexe industriële toepassingen met uiteenlopende eisen betrouwbaar over een gemeenschappelijk fysieke infrastructuur kunnen werken. Zo heeft de haven een prioriteitscircuit voor hulpdiensten die geactiveerd wordt tijdens een stormvloed. Ook zijn sensoren op schepen geplaatst waarmee bewegingen in de haven en milieudata real-time kunnen worden gevolgd en wordt 3D informatie verstuurd naar een augmented reality oplossing met 3D-brillen. Hierdoor ontvangen onderhoudsteams bijvoorbeeld extra informatie zoals data over gebouwen of krijgen hulp van een expert op afstand. Ook borgt dit een efficiëntere doorstroom in de haven omdat schepen beter ’ingepland’ kunnen worden.
Slimme steden
De ontwikkelingen rondom Smart Cities speelt al vele jaren in Nederland, maar blijft qua aantal en omvang niet alleen achter bij de verwachtingen, maar vooral ook vergeleken bij tal van andere landen in Europa. 5G gaat de komende jaren hier voor een verdere versnelling zorgen. Voorwaarde daarbij is dat we denken vanuit integratie, het oplossen van maatschappelijke – stedelijke- problemen en niet vanuit technologie of een enkele Proof of Concept. Nauwere samenwerking tussen grote steden, rijksoverheid en bedrijfsleven is daarbij cruciaal.
Zo zijn een aantal grote Duitse steden en Deutsche Telekom een co-creatie traject gestart in een publiek-private ecosysteem. Na het in kaart brengen van de voornaamste publieke uitdagingen zijn er 22 ideeën voorgesteld om te testen, zoals projecten rondom smart traffic management, luchtkwaliteit en afvalverwerking. Deutsche Telekom heeft een Smart Cities Co-Creatie Toolbox ontwikkeld als ondersteuning bij dit soort samenwerkingsverbanden.
In Nederland werkt T-Systems met Dura Vermeer en diverse overheden samen in het samenwerkingsverband Spotten om parkeer- en mobiliteitsproblemen aan te pakken. Dat doen we onder andere door gebruik te maken van slimme parkeersensoren in Amsterdam en Utrecht. Handhaving van invalide parkeerplaatsen, laden en lossen, maar ook de aansluiting met OV en elektrisch laden zijn hierbij concrete toepassingen die de komende tijd verder uitgerold gaan worden.
Nederland mag niet achterblijven
In Nederland wordt er door ons hard gewerkt aan de introductie en verdere ontwikkeling van 5G. Zowel vanuit het oogpunt van netwerk (T-Mobile), als de ontwikkeling van grootzakelijke toepassingen (T-Systems). Door deze unieke kennisbundeling zijn we in staat om verder te kijken dan puur connectiviteit en nieuwe creatieve oplossingen te ontwikkelen, geïntegreerd in de huidige IT-infrastructuur. T-Mobile Nederland is druk bezig met de voorbereiding voor de landelijke introductie van 5G in 2020, met inmiddels diverse pilots en testlokaties, waaronder in Den Haag en binnenkort ook Utrecht. Op dit moment lopen er tal van gesprekken met vertegenwoordigers van (grotere) bedrijven en overheden, over hoe 5G binnen hun digitaliseringstrategie past. Hierbij verzorgen we diverse workshops en rondleidingen in ons innovatie centrum.
Tot slot
De komende jaren gaat 5G onmiskenbaar aan veel organisaties een forse impuls geven aan hun digitale transformatie. Dat zullen bedrijven, consumenten en burgers echt gaan ervaren. Een heldere digitale visie vertaald in een duidelijke strategie en een juiste mindset zijn cruciaal om hier op een goede manier van te profiteren.
De enige manier om voortgang te boeken is je in 5G te verdiepen en samen met de business, IT, productie en supply chain, vooral ook in overleg met andere partners in het ecosysteem een roadmap voor digitale transformatie op te stellen. Start met pilots, gericht op echte business toepassingen, op kleine schaal, leer en schaal op. Met innovatie ontdekken we stap voor stap hoe de toekomst er uit gaat zien. Het is nu vooral een kwestie van doen.
Dit blog is in het Engels beschikbaar op LinkedIN.
